หัวข้อ: ช่วยสอนด้วยครับ

[Davit]

คิดว่าสเป็คของหลอดเป็นส่วนสำคัญมากที่จะต้องทราบก่อนโมดิฟายน์ต่อๆไปคงเป็นอุปกรณ์ส่วนควบเช่น c ฯลฯเป็นต้น

[tanadiy]

ครับขอบคุณมากนะครับพี่ๆที่ช่วยตอบผมอยากถามเพิ่มเติมว่าหลักการที่เรานำเครื่องแอมป์หลอดมาทำการโมดิฟายน์นะครับเขามีหลักการอย่างไรครับที่พี่ๆทำกันนะครับผมเองยอมรับนะครับว่าไม่เก่งการปรับเเต่งไบอัสนะครับไช้โหลดลายน์เป็นเกนณ์หรือเปล่าครับในการปรับแต่งไบอัสหลอดเเล้วต้องคำนวนด้วยหรือเปล่าครับเพื่อผมจะได้ก้าวเข้าสู่เป็นนักdiyอย่างดีนะครับช่วยบอกหลักการไห้รูสักนิดว่าการโมนะจริงๆเเล้วจำเป็นมากไหม่ที่ต้องรู้หลักการเเละหลักเกนท์ของโหลดลายน์เเละจึงมาคำนวน

[Davit]

ใช้ Curve Tracer ง่ายและแน่นอนที่สุดครับ.
แล้วเครื่องนี้ยี่ห้ออะไรครับ..

[DIY มด]

ถ้าจำไม่ผิดจะเป็นเรื่องของคุณสมบัติของหลอดพวกนี้เองที่ screen grid มันใกล้กับ grid มากกว่าพวก beam ธรรมดา ครับ ดังนั้นเลยมี screen grid rating ที่ต่ำกว่าชาวบ้านเค้า

ส่วนข้อเสียอีกอย่างหนึ่งของ screen drive คือต้องการ low impedance driver ซึ่งก็จะกลายเป้นข้อดีตรงที่สามารถใช้ direct couple cathode follower โดยไม่ต้องเผื่อไฟลบต่อตรง cathode resistor เหมือนตอนที่ drive grid เป็นลบ

ขอบคุณมากครับ ไปเปิดดู datasheet แล้ว screen grid rating มันต่ำกว่าจริงๆแฮะ 

[Karin Preeda]

โดยปรกติหลอดที่สามารถทำ screen drive ได้ ต้องมีข้อจำกัดอะไรไม๊ครับ หรือใช้ได้กับหลอด tretode ทุกหลอดครับ

ถ้าจำไม่ผิดจะเป็นเรื่องของคุณสมบัติของหลอดพวกนี้เองที่ screen grid มันใกล้กับ grid มากกว่าพวก beam ธรรมดา ครับ ดังนั้นเลยมี screen grid rating ที่ต่ำกว่าชาวบ้านเค้า

ส่วนข้อเสียอีกอย่างหนึ่งของ screen drive คือต้องการ low impedance driver ซึ่งก็จะกลายเป้นข้อดีตรงที่สามารถใช้ direct couple cathode follower โดยไม่ต้องเผื่อไฟลบต่อตรง cathode resistor เหมือนตอนที่ drive grid เป็นลบ

ใช้ Curve Tracer ง่ายและแน่นอนที่สุดครับ

ผมเคยคิดจะทำ curve tracer ด้วยตัวเองเหมือนกัน ใช้ DAQ card ของ NI และก็ใช้ LabView เขียน program แต่ปรากฏว่าราคามันตั้ง $700 โน่น แต่ตอนนี้ทาง NI มีเป็น USB แล้ว ราคาแค่ $100 เอง อาจจะรื้อฟื้น Project นี้ใหม่ในอนาคตแฮะ

[DIY Man.]

แล้วถ้าหลอดเบอร์ไหนที่เราหา กราฟไม่ได้เนีย เราจะหาเองคล้ายๆที่เราลงเลปสมัยเป็นนักศึกษา.จะยุ่งยากมั๊ย
หรือเอาค่าจากเครื่องวัดหลอดมามันจะบอกอะไรเราได้บ้าง.

                ใช้ Curve Tracer ง่ายและแน่นอนที่สุดครับ ถ้าลง Lab สงสัยต้อง Plot กันมือเมื่อยเลย อย่างอันนี้เป็นตัวอย่าง Curve ของหลอด 6B4G ครับ  ;)สวยไหมล่ะ??

[DIY มด]

รูปที่สองแตกต่างจากรูปแรกตรงนี้เค้าใช้ screen grid แทน grid ปกติ โดยต่อ grid ลง ground ซึ่งเป็นอีกเทคนิคในการทำ triode เทียมๆจากหลอด tretode

ขออนุญาติถามเพิ่มเติมหน่อยครับ พอดีกำลังสนใจเรื่อง screen drive อยู่พอดีครับ
โดยปรกติหลอดที่สามารถทำ screen drive ได้ ต้องมีข้อจำกัดอะไรไม๊ครับ หรือใช้ได้กับหลอด tretode ทุกหลอดครับ ไม่ใช่อะไรครับพี่ คือผมเห็นคนทำ screen drive มักใช้หลอดพวกหลอด horr out ซะส่วนมากน่ะครับ

ขอโทษคุณ tana ด้วยครับที่พาเบี่ยงประเด็นไปหน่อยครับ

[Karin Preeda]

คงต้องใช้เครื่องมือพวก curve tracer พร้อมๆไปกับ short data ที่มีอยู่ครับ

[Davit]

แล้วถ้าหลอดเบอร์ไหนที่เราหา กราฟไม่ได้เนีย เราจะหาเองคล้ายๆที่เราลงเลปสมัยเป็นนักศึกษา.จะยุ่งยากมั๊ย
หรือเอาค่าจากเครื่องวัดหลอดมามันจะบอกอะไรเราได้บ้าง.

[Karin Preeda]

รูปที่สองแตกต่างจากรูปแรกตรงนี้เค้าใช้ screen grid แทน grid ปกติ โดยต่อ grid ลง ground ซึ่งเป็นอีกเทคนิคในการทำ triode เทียมๆจากหลอด tretode

รูปที่สองนั้น ถ้าใช้หลักการเดียวกับรูปที่หนึ่งก็จะเหมือนกันทุกอย่าง ลองวาดรูปแล้วคำนวนดูสิครับ ถ้าตรงไหนผิดจะได้แก้ไขให้ครับ

[tanadiy]

ช่วยอทิบายรูปที่ได้มาใหม่ด้วยนะครับว่ามีการทำงานอย่างไรยังไม่ค่อยเข้าจเทาไรนักครับ

[Karin Preeda]

ใช้วิธีการคำนวนแบบเดียวกันเลย ลองดูสิครับ ตรงไหนที่สงสัยก็ post ถามได้ครับ

[Davit]

ได้มาแล้ว..จากเวปไหนก็ไม่รู้

[Karin Preeda]

ก่อนอื่น การเลือกจุด bias จะเลือกตรงไหนก็ได้ครับ วิธีเลือกง่ายๆคือ
1. พยายามไม่ให้จุด bias นั้นเกิน maximum plate dissipation (P = I x V)
2. เลือกตำแหน่งกลางๆเพื่อให้หลอดทางานได้มากที่สุด

ผมยกตัวอย่าง 6SN7 ก็ได้ครับ
Rp = 10V / 1.5mA = 6.7Kohm (6.7 V/mA)
Gm =  3 mA / 1V = 3 mA/V
gain = Rp x Gm = 6.7 V/mA x 3 mA/V = 20

สูตรข้างบนผิดนะครับ จริงๆ u = Rp x Gm ผมสับสนเล็กน้อย ต้องขอโทษด้วยครับ

Suggested load line = 3 x 6.7 Kohm = 20Kohm = 20V / 1mA

ตรง load line จะบอกเราสองอย่างคือ
1. ช่วงการทำงานของหลอดว่าได้กว้างแค่ไหน ปกติจะเริ่มต้นจากจุด 0V ไปจนถึงหลอดมัน off เมื่อ grid มีค่าลบมากๆ แต่ละหลอดก็ต่างกันไป
2. ความ linear ซึ่งดูได้จากระยะระหว่างเส้น grid line ว่ามันใกล้เคียงกันแค่ไหน ถ้าไม่เท่ากัน แสดงว่าหลอดไม่ linear ซึ่งทำให้มี distortion มากกว่าที่ควรจะเป็น

จากรูป จะเห็นว่าที่ -12V หลอดจะเริ่มไม่ค่อย linear แล้ว แต่ถ้าเรา bias ที่ -6V หลอดก็จะทำงานที่ 0V ถึง -12V เพราะฉนั้นก็คงไม่ต้องกังวลมาก ผลลัพธ์ที่ได้ ต่างจากการคำนวน เพราะเมื่อดู load line แล้ว จะพบว่าเมื่อ voltage ที่หลอดเปลี่ยนไป 1V ที่ voltage ที่ Plate จะเปลี่ยนไป ประมาณ 15V แสดงว่าถ้าใช้ load line 20Kohm จะทำให้ gain ตกลงเหลือ 15

ยิ่ง load line ชันน้อยเท่าไหร่ (ค่ามากขึ้น) gain ที่ได้จะใกล้เคียง u มากขึ้นเท่านั้น

[tanadiy]

งง............ครับพี่พื้นความรู้ผมเองไม่ค่อยดีขออภัยท่านlaaudoก่อนนะครับท่านคือผมเองไม่เข้าจตรงที่ว่าเลือก voltage ที่ต้องการ bias จะๆได้ค่า current ณ.จุดนั้น สมมติว่าเป็น สมมติว่าเป็น 200V จะได้กระแส 10mAตรงนี้ก็ยังไม่ค่อเข้าใจเราจะรู้ได้ไงว่าเลือกเป็น 200V จะได้กระแส 10mAใช้มิเตอร์วัดหรือไงครับถึงรู้ว่า200โวลท์ได้ค่า10 อแมป์หรือ่าสมมุติ งง หือว่าต้องไปเปิดฉีดท์ดูสเปคเเล้วหาเส้นโหลดลายน์ ช่วยตอบด้วยครับ

[Davit]

ผมหารูป curve ไม่ได้เลย..ทำไงดีครับ

[Karin Preeda]

post รูป curve ลงมาสิครับ

[Davit]

ขอตัวอย่างซัก 1 ตัวอย่าง.6KG6.นะครับ.ผมมีเบอร์นี้พอดี

[Karin Preeda]

หา plate resistance ได้โดยวิธีนี้ครับ
 
1. เลือกเอาเส้น grid bias ที่ต้องการ เช่น -2 ,-4, etc
2. เลือก voltage ที่ต้องการ bias จะๆได้ค่า current ณ.จุดนั้น สมมติว่าเป็น 200V จะได้กระแส 10mA
3. ด้วยเส้น grid bias เดิม เลือก voltage ขยับไปทางซ้ายหรือขวาก็ได้ สมมติว่าเลือก 210V แล้วดูว่ากระแสเปลี่ยนไปเป็นเท่าไหร่ สมมติว่า 15mA
Rp = V2-V1/I2-I1 = 210-200/0.015-0.01 = 2K
 
ส่วน Transconductance (Gm) จะหาได้จาก
 
1. เลือก grid line ที่ต้องการ สมมติว่าเลือก -5V และ voltage ที่ 200V ได้กระแส 15mA
2. ลากเส้นขนานกับแกน Y (กระแส) ไปที่ grid line ถัดไป สมมติเลือก -4V นั่นหมายถึง Voltage ยังคงเป็น 200V เช่นเดิม จะได้กระแสอีกค่าหนึ่ง สมมติว่าเป็น 25mA
3. จะได้ Gm = I2-I1/Vg2-Vg1 = 0.025 - 0.015/-4 - (-5) = 0.01/1 = 0.01 A/V หรือ mho (ปัจจุบันคือ Siemen, S) ปกติจะบอกเป็น micromho (10^6) ก็จะได้ transconductance = 10,000 uS
 
ความสัมพันธ์ของ gain, transconductance และ Rp คือ
 
u = Rp/Gm

ส่วน load line ก็ควรจะประมาณ 3 เท่าขึ้นไปของ Rp

การวาดเส้นก็วาดจากจุดที่ bias ความชันของมัน คือ V/I ครับ เช่น 5K loadline หมายถึงอัตราส่วนที่ V เปลี่ยนไปเมื่อเทียบกับ I เช่น V เปลี่ยนไป 100V I ก็จะเปลี่ยนไป 20mA ความละเอียดของมันก็ขึ้นอยู่กับ curve ของหลอดที่เอามา plot ครับ

[tanadiy]

ต้องการไห้พี่ช่วยสอนการเขียนเส้นโหลดลายน์ของหลอดว่ามีวิทีอย่างไรบ้างครับเน้นแบบละเอีดเข้าใจง่ายนะครับ