ไหนๆ แล้ว ต่อให้เข้าใจที่ไปที่มาไปเลยละกัน
ยกตัวอย่างหม้อแปลงในรูปละกันครับ อัตราทด 10:1 และมี Load ต่ออยู่ทาง Sec กับมีแหล่งจ่ายอยู่ทาง Pri
สมมุติ Load = 10 Ohm และแหล่งจ่ายปล่อยแรงดันออกมา 100V ละกัน ใกล้เคียงกับวงจรหลอดที่เราๆ เล่นกันหน่อย เงื่อนไขก็คือกฎทางฟิสิกส์ต่างๆ แหล่ะครับ
1. กฎหม้อแปลงทั่วๆ ไป [Np/Ns] = [Vp/Vs] หรือจะพูดให้เข้าใจง่ายๆ ก็ อัตราส่วนรอบ = อัตราทดแรงดัน
2. กฎทรงพลังงาน พลังงานไม่มีการสูญเสีย มีแต่เปลี่ยนรูป
เราจะคุยกันที่ Ideal Transformer หรือหม้อแปลงในอุดมคติกันก่อน คือไม่มีความสูญเสียในทุกความถี่ จะได้ไม่ต้องยกความถี่มาคุยร่วมให้มันซับซ้อนเกินไปนะครับ
ตามข้อสมมุติ ถ้าแรงดัน Pri = 100V ทดตามกฎข้อ 1 แรงดัน Sec ก็ต้องเป็น 10V ถูกไม๊ครับ เพราะมัน Step down ลงมา 10:1
เมื่อแรงดัน 10V ตกคร่อม Load 10 Ohm E=IxR ย่อมมีกระแสไหลผ่าน Load = 1A ไปด้วย และเกิดกำลังสูญเสีย, P = IxE = 10W
ตามกฎข้อ 2 เมื่อพลังงานไม่สูญเสียหรือเพิ่มขึ้น ในเมื่อทาง Sec ปล่อยออกมา 10W ทาง Pri ก็ต้องใส่เข้าไป 10W ด้วย ถูกไม๊ครับ และแหล่งจ่ายมีแรงดัน 100V ก็หมายความว่ากระแสจะไหล 10/100 = 0.1A
ทีนี้ให้เปลี่ยนมุมมองใหม่ ให้มองว่า Pri คือ Load ของแหล่งจ่าย ก็จะเห็นว่าเอาแหล่งจ่าย 100V ไปต่อกับ Load ไม่ทราบค่า แล้วกระแสไหล 0.1A ก็ย่อมสรุปได้ว่า Load = 100/0.1 = 1000 Ohm หรือ 1k ครับ เอากลับไปเทียบกับ Load ทางฝั่ง Sec ดูกันนะครับ 1000 Ohm กับ 10 Ohm ก็คืออัตราส่วน Imp = 100 และเท่ากับอัตราส่วนรอบ 10 ยกกำลังสอง นั่นเองครับ
บางคนจึงเรียก OPT ว่าเป็น Load Reflection หรือเป็นตัวสะท้อนค่า Load จาก Sec มาเป็นค่า Load ที่ Pri นั่นเองครับ ที่ว่ามานี้เป็นพื้นฐานสำหรับผู้ที่จะศึกษาเกี่ยวกับหม้อแปลง ต้องเข้าใจให้ดีจำให้แม่นก่อนครับ แล้วจะสามารถต่อยอดการศึกษาเพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งขึ้นไปได้ครับ
