ขอแนะนำหลอดแต่ละเบอร์ที่ใช้หน่อยนะครับข้อมูลเหล่านี้อาจจะไม่ไช่อะไรแปลกใหม่สำหรับมือเก่าๆ เก๋าๆ แต่น่าจะมีประโยชน์ไม่มากก็น้อยสำหรับมือใหม่ๆนะครับ เริ่มจากหลอด 6FM7 ก่อนหลอดนี้เป็นหลอด Dissimilar double triode ครับ เป็นหลอดที่มี Triode บรรจุอยู่ภายใน 2 ตัวแต่มีคุณสมบัติไม่เหมือนกัน ตัวหนึ่งเป็นหลอด high mu triode (mu=66, Rp=30K, PD=1W) เหมาะสำหรับภาค preamp ส่วนอีกตัวหนึ่งเป็นหลอด Low mu แต่มีอัตราทนกำลังที่สูงกว่าตัวแรก (mu=5.5, Rp=950, PD=10W) จึงเหมาะสำหรับภาคเอาท์พุท ตาม datasheet แล้วมันถูกออกแบบมาเพื่อใช้เป็น TV vertical-deflection osilliator and amplifier (ซึ่งผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่ามันทำอะไร รู้แต่ว่าใช่ใน TV แค่นั้น...
) หลอดเบอร์นี้เป็นหลอดแบบ Compactron 12 ขาครับ
หลอด 6FM7 เป็นหลอด Dissimilar double triode ตัวที่สองที่ผมจับมาร้องเพลงครับ ตัวแรกคือหลอด 6CY7 ดูรายละเอียดได้ที่นี่ครับ
http://www.htg2.net/index.php?topic=26315.0 หลอดในกลุ่มนี้ได้มีนัก DIY ทั้งชาวไทยและเทศได้จับมันมาร้องเพลงกันค่อนข้างเยอครับ ที่ดังๆก็จะเป็นเบอร์ 6EM7/6EA7 และ 6EW7 อย่างไรก็ตามนอกจากสองเบอร์นี้แล้วก็ยังมีเบอร์อื่นๆอีกที่น่าสนใจและสามารถจับมาร้องเพงได้อีกหลายเบอร์ครับเช่น 6DE7, 6DN7, 6FD7, 6CY7, 6FY7, 6GF7/6GF7A ฯลฯ ตอนนี้หลอดในกลุ่มนี้ที่กำลังฮิตในบ้านเราก็มี 6GF7/6GF7A ซึ่งผมเองก็ได้มีโอกาสฟัง 6GF7A SE ของพี่ TOM มาแล้วต้องของบอกเลยว่า 2A3 ถ้าทำมาไม่ดีจริงแล้วมีสิทธิ์หงายหลังได้นะครับ
แล้วทำไมต้อง 6FM7 ล่ะครับ ว่ากันในด้านเทคนิคก่อนครับ เมื่อเทียบกับหลอดในกลุ่มเดียวกันหลอดนี้ถือว่าเป็นหลอดที่มี Spec ที่น่าสนใจมากๆครับ Low mu section plate มีอัตราทนกำลังได้ถึง 10W เป็นรอง 6GF7 แค่ 1 วัตต์ แต่ Curve มีความ Linear สูงกว่า มันมี R plate 950ohm (แต่ผมคำนวนจาก Slope ใน datasheet ได้ต่ำกว่านั้นครับ ราวๆ 600 ohm เท่านั้นเอง) ทำให้ไม่ต้องการ OPT ที่มี Primary impedance ที่สูงมากๆ แค่ 3K-5K สำหรับวงจร SE และ 8K-10K สำหรับวงจร PP สำหรับ High mu section นั้นมี mu ถึง 66 ซึ่งค่อนข้างสูงทำใด้เพียง stage เดียวก็เพียงพอแล้วครับ ไม่ต้องไปหาหลอดอื่นๆมาไห้เมื่อยอีก
ส่วนประเด็นที่สองก็คือด้าน อีโคโนมิคครับ ผมได้หลอด 6FM7 มายี่สิบกว่าหลอดจาก eBay ในราคารวมส่งแล้วไม่ถึงพัน เหมามาจาก seller ชาว greece เป็นหลอดของ GE ตกราคาหลอดละไม่ถึง 50 บาทครับ นี่สิถึงจะเรียกว่าน่าสนใจจริงๆ หลอดเบอร์นี้ยังหาได้ในราคาไม่แพงครับ อาจจะไม่ฟลุกได้มาแบบถูกมากๆอย่างผม แต่ก็คงไม่แพงอย่างพวก 6EM7, 6EW7 ซึ่งตอนนี้ราคาติดลมบนไปแล้วครับ อาจเป็นเพราะ 6FM7 เป็นหลอด compactron ก็ได้ครับเลยไม่ค่อยมีคนเล่นกัน แต่ก็แปลกนะครับ ผมกลับไปเจอนัก DIY ชาวญี่ปุ่นเล่นหลอดเบอร์นี้อยู่หลายรายเหมือนกัน บางรายพี่แกก็เอาไปเล่นกับ OPT Tango ซะงั้น.....
มาว่าถึงหลอด Preamp กันบ้างครับ หลอด 6C4/EC90 ถูกเลือกมาใช้ทำหน้าที่นี้ครับ อันที่จริงวงจร Preamp แทบจะไม่จำเป็นเลยครับเพราะเพียงแค่ 6FM7 โดยตัวของมันเอง (2 section) ก็มีเกนเหลือเฟือแล้วครับ วงจรกลับเฟสที่ผมใช้ก็เป็นแบบ Floating paraphase ซี่งก็มีเกนในตัว แต่ผมอยากให้หลอดมันมีเยอะๆหน่อยรวมทั้งหาทางหยิบเอาหลอดที่เก็บๆดองๆใว้มาใช้ประโยชน์บ้างเก็เลยเพิ่ม Pre เข้าไป 6C4/EC90 เป็นหลอด Triode แบบ 7 ขาเล็กเหมือนกับหลอด EL95 คุณสมบัติใกล้คียงกับ 12AU7 แต่มีเพียง Section เดียวครับ....
หลอดในตระกูลนี้เท่าที่ค้นหาข้อมูลใน Internet ส่วนใหญ่จะเจอคนต่อวงจรแบบ SE กันเยอะครับ แต่ไม่ค่อยเจอแบบ PP สักเท่าไหร่ สำหรับวงจร SE แล้ว 6FM7 จะสามารถทำได้ราวๆ 2 วัตต์ ส่วนวงจร PP ที่ผมต่อนี้จากการคำนวนแล้วได้ราวๆ 6-7 ซึ่งก็ถือว่าเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับคนที่ไม่มีลำโพงความไวสูงๆใว้ใช้ (อย่างผมเป็นต้น)
วงจรนี้ผมออกแบบเองอย่างที่เรียกว่า Start from zero โดยไม่มีวงจรไหนเป็นต้นแบบ เรียกได้ว่าเปิดตำราออกแบบเลยทีเดียว และเป็นครั้งแรกที่ออกแบบและต่อแอมป์แบบ PP ด้วยครับ ก็ลุ้นพอสมครวว่ามันจะออกมาดีไหม แต่อย่างหนึ่งที่ผมมั่นใจและกล้าทำก็เพราะว่ามันเป็นหลอด triode ครับ จากประสพการณ์ต้องยอมรับว่าหลอด triode นั้นทำให้เสียงดีได้ง่ายกว่าหลอด pentode ไม่ไช่ว่า pentode จะเสียงไม่ดีนะครับ แต่ตัวแปรมันมากกว่าหลอด triode ครับ ความยุ่งยากมันเลยเยอะกว่า.....
