หัวข้อ: DIY มือใหม่ หัดซิ่ง ------ ตอนอวสาน--------

[Mc]

ขอบคุณคุณมดครับ ที่ช่วยเพิ่มเติมเนื้อหาให้สมบูรณ์ขึ้น ... ตอนนี้จะเหลือการแนะนำ อุปกรณ์ในเบื้องต้นอีก 2-3 ชนิดเท่านั้น เอาเท่าที่จำเป็น หลังจากนั้นจะทำ แอมป์ 2A3 แบบ step by step ครับ ท่านที่สนใจ คอยติดตาม

[DIY มด]

ตัวเก็บประจุแบบมีขั้ว บางยี่ห้อก็แสดงสัญลักษณ์ด้วยเส้นคาดสีดำ อย่างตัวบน
ส่วนตัวกลางก็จะทำเป็นลูกศรชี้ไว้ บอกว่าขั้วลบอยู่ทางขวานะจ๊ะ
ส่วนตัวล่างก็จะมีเครื่องหมาย + ด้านบน บอกว่าขั้วบวกอยู่ทางซ้าย

ส่วนของ philips อีกรูปนั้นแปลกหน่อย ตรงที่ตัวถังจะระบุไว้ว่าเป็นขั้วบวก ส่วนตรงแกนกลางจะเป็นขั้วลบ เวลาใช้งานต้องระวังให้ดี

[DIY มด]

ช่วยเสริมครับ

ตัวต้านทานบางตัวแบบในรูป ก็เป็นพวก carbon composite เช่นกัน พบมากในเครื่องเสียงหลอดสมัยก่อน เวลาใช้ต้องวัดค่าให้ดีก่อน เพราะส่วนมากมักจะยืด เพราะโดนความชื้น

[Mc]

ตัวเก็บประจุบางประเภท อาจบอกแรงดันเป็น AC เช่น 100 VAC หมายถึงทนแรงดันไฟฟ้ากระแสสลับได้ 100 โวลท์  อย่างไรก็ตาม เราสามรถเอาตัวเก็บประจุแบบนี้มาใช้ในวงจรไฟกระแสตรง (DC) ได้ โดย ตัวเก็บประจุจะสามารถทนแรงดัน DC มากกว่าที่ระบุเป็น AC ไว้ประมาณ 1.4 เท่า เช่น 100 VAC จะทนแรงดัน DC ได้ประมาณ 140 VDC เป็นต้น  แต่เพื่อความปลอดภัย ควรเผื่อแรงดันที่ทนได้สูงสุดของตัวเก็บประจุด้วยทุกครัง สำหรับ ผมจะเผื่อไว้ประมาณ 30% เช่น วงจรใช้แรงดัน 70 โวลท์ จะเลือกใช้ตัวเก็บประจุ ที่ทนแรงดันได้อย่างน้อย 100 โวลท์เป็นต้น

[Mc]

ตัวเก็บประจุ หลาย ๆ ชนิดเป็นตัวเก็บประจุแบบไม่มีขั้ว สามารถใช้ได้ทั้งไฟกระแสสลับ (AC)  และไฟกระแสตรง (DC)

[Mc]

ภาพตัวเก็บประจุ แบบมีขั้ว จะพิมพ์แสดงขั้วให้เห็นชัดเจน ส่วนใหญ่จะแสดงขั้วลบ

ตัวเลที่พิมพ์ไว้ จะแสดง ค่าของตัวเก็บประจุ ส่วนใหญ่จะเป็น ไมโครฟารัด ( uF หรือ MFD )

[Mc]

รูปตัวอย่าง ตัวเก็บประจุชนิดต่าง ๆ

[Mc]

ต่อกันเลยครับ สัญลักษณ์ ของตัวเก็บประจุ แบบมีขั้ว และไม่มีขั้ว

[DIY C]

ภาพ

[DIY C]

หน้าตาของ Bridge และ Hieat sink  สำหรับ Bridge ไฟเข้าหม้อแปลง จะเขียนไว้ AC ส่วนอีกสายที่ jump จะอยู่ตรงข้าม
ส่วนไฟออก DC จะมีเครื่องหมาย + ส่วนขั้วที่อยู่ตรงกันข้ามจะเป็น - ลองดูในภาพ

[Mc]

สัญลักษณ์ของตัวต้านทานแบบปรับค่าได้ เช่น โวลลุ่ม และพวก พอท ต่าง ๆ รูปที่สองเป็นรูปโวลลุ่ม และพอทแบบต่าง ๆ

[Mc]

สัญลักษ์ของตัวต้านทานครับ

รูปแรกเป็นสัญลักษณ์แทนตัวต้านทานแบบค่าคงที่

[Mc]

ตัวต้านทาน อีกแบบ ที่ต้องใช้กัน คือ แบบที่ทนกำลังวัตต์ได้สูง ๆ ส่วนใหญ่จะมีตั้งแต่ 3 วัตต์ ขึ้นไปจนถึงหลายสิบวัตต์ หรือเป็นร้อยวัตต์ ตามรูปแรก เรียก ว่า ตัวต้านทานแบบเซรามิก เพราะ ตัวถูกหล่อทับด้วยเซรามิกบางทีก็เรียกแบบกระเบื้อง ภายในเป็นขดลวดพันกันไว้ บางครั้งจึงถูกเรียกว่าเป็นแบบ ไวร์วาวด์

[Mc]

ต่อไปมารู้จัก ตัวต้านทานกันครับ ผม จะไม่อธิบายการอ่านค่าครับ เอา แค่ให้รู้จักหน้าตากันก่อน ว่า มีแบบไหนกันมั่ง

ตัวต้านทาน หรือ รีซิสเตอร์ (RESISTOR) หรือ R  มีขนาดตั้งแต่ ตัวเล็ก ๆ ก็ ครึ่งวัตต์ (จริง ๆ มีเล็กกว่านี้ แต่เราไม่ได้ใช้กัน) ไปจนถึง หลายสิบวัตต์
ตัวต้านทาน มีหน่วย เป็น โอห์ม ถ้า เป็น พัน โอห์ม ก็เรียกเป็นกิโลโอห์ม ถ้า เป็น ล้านโอห์มก็เรียกเป็น เมกกะโอห์ม

ส่วนใหญ่ที่ขายกันทั่ว ๆ ไป เป็นแบบคาร์บอนฟิล์มราคาถูก (ตามรูป ตัวล่างสุด)

แถวบนสุด เป็นแบบเมตัลฟิล์ม คุณภาพดีกว่า ความผิดพลาดต่ำกว่า ส่วนใหญ่สีพื้นจะเป็นสีฟ้า

ส่วนแถว ที่ 2-3 สีน้ำตาลเข้ม ๆ ส่วนใหญ่จะเป็น คาร์บอน คอมโพสิท ความผิดพลาดมากหน่อย แต่นิยมใช้กัน นัยว่าเสียงนุ่มนวลดี

[Mc]

ต่อไป รูป หลอด 2A3 ครับ เป็นหลอดแบบ 4 ขา (ใช้ซ๊อคเกตแบบ UX-4) จะมี 2 ขาใหญ่ เป็นขาใส้หลอด อีก 2 ขาเล็กกว่าเป็น เพลท และกริด

[Mc]

หลอด 6L6 ใช้ซ๊อคเกตแบบเดียวกับ EL34 เสปคก็ไกล้เคียงกัน สามารถลองเสียบแทนกันได้ครับ ทั้งคู่ใช้ซ๊อคเกตแบบ ออคตัลเบส (แปดขา)

[Mc]

ตอนนี้ลองมาดูหน้าตาของหลอด EL34 หรือ 6CA7 กันนะครับ

[agka]

ทีนี้ลองมาดูหน้าตาหลอด ในกลุ่มที่เป็นพื้นฐาน หาเล่นได้ง่าย ๆ บ้าง

รูปแรก หลอดตะกูล 12AX7 12AU7 12AT7

  สวัสดีครับ.......ผมอ่านมาเรื่อยตั้งแต่สมัครสมาชิกมาไม่นาน ตอนแรกก็ยังงงๆอยู่แต่ตอนนี้ก็ยังงงๆอยู่ดีครับ
โดยเฉพาะเบอร์หลอดนี้ ก็ได้ความรู้เพิ่มอีก ค่อยๆเก็บครับ

ขอบคุณมากครับ

[Mc]

ทีนี้ลองมาดูหน้าตาหลอด ในกลุ่มที่เป็นพื้นฐาน หาเล่นได้ง่าย ๆ บ้าง

รูปแรก หลอดตะกูล 12AX7 12AU7 12AT7

[Mc]

แถม ซ๊อคเก๊ต 4 ขา สำหรับหลอด 2A3 เผื่อมมือใหม่อยากทำ 2A3 

[Mc]

ซ๊อคเกต 9 ขา (B9A) ชนิดลงแผ่นปริ้นท์

[Mc]

ขาหลอดแบบ 9 ขา (แบบ B9A) สำหรับหลอด ตระกูล 12AX7 12AU7 12AT7 6DJ8 และหลอดที่เป็นเบอร์แทนต่าง ๆ

รูปแรก ซ๊อกเกตแบบ ฮาร์ดไวร์

[Mc]

ซ๊อกเกตหลอดแบบ ออคตัล ( 8 ขา ) ชนิดลงแผ่นปรินท์

[Mc]

ลักษณะซ๊อคเกต แบบ Octal แปดขา สำหรับหลอด 6L6 EL34 6SN7 6SL7 5U4 เป็นต้น

ภาพแรกเป็นชนิด ฮาร์ดไวร์ (ต่อสายไฟ หรือขาอุปกรณ์เข้ากับ ซ๊อคเกตโดยตรง )

[Mc]

การนับขาของหลอด เพนโทดที่ใช้ ซ๊อคเก๊ตแบบ ออคตัลเบส (8ขา) เช่น El34 และ 6L6 ให้ดูที่ไกด์เป็นจุดเริ่มต้น นับตามเข็มนาฬิกา  ตามรูป (หลอด 6SN7 6SL7 ก็ใช้ซ๊อคเก๊ตแบบนี้ การนับขาเหมือนกัน)

[Mc]

หลอดเพนโทด

เบอร์ที่คุ้นเคยกัน และ อาจป็นหลอดที่หลาย ๆ คน เริ่มต้นทดลองทำ เช่นเบอร์  6L6 EL34 EL84

สัญลักษ์ และส่วนประกอบของหลอดเพนโทด

[Mc]

การนับขาของหลอด 7 ขา และ 9 ขา เมื่อหันขาเข้าหาตัว ตามรูป ให้นับเรียงตามเข็มนาฬิกา

[Mc]

สัญลักษณ์ของหลอด ดูอัลไตรโอด หรือ ทวินไตรโอด หมายถึงหลอดที่ ไตรโอด 2 ชุดในหลอดเดียวกัน  หลอดแบบนี้ เบอร์ที่เราพบกันบ่อย ๆ เช่น 12AU7 12AX7 12AT7 6DJ8 6SN7 6SN7 เป็นต้น

[Mc]

เนื้อหาในช่วงแรก ผมคงจะแนะนำสัญญลักษณ์ต่าง ๆ ที่เห็นกันในวงรแอมป์หลอดก่อนครับ

สัญลักษณ์ของหลอดไตรโอด

[Mc]

ตามที่น้าเขียวอยากให้ผมช่วยเขียนบทความ เพื่อแบ่งปันความรู้กับ สมาชิกใหม่ ๆ นั่งนึก นอนนึก ว่าจะเขียนอย่างไรดี ให้อ่านกันได้ง่าย ๆ ประกอบกับ ผมเองก็ไม่ได้มีความรู้ลึกซึ้งเกี่ยวกับหลอดเท่าใดนัก อาศัยแค่ลองทำเล่นสนุก ๆ เท่านั้นเอง ดังนั้น เรื่องที่จะบอกเล่ากันต่อไปนี้ คงจะเป็นเรื่องพิ้นฐาน ใช้คำพูด และชื่อเรียกแบบง่าย ๆ ทั่ว ๆ ไป เพื่อให้สมาชิกใหม่ ๆ ได้ เป็นแนวทางในการทำแอมป์หลอดเล่นครับ

ปล.1 ขอเพื่อน ๆ สมาชิกที่มีความรู้ช่วยกัน โพสท์เสริม เพิ่มเติมเพื่อแบ่งปันความรู้กันด้วยครับ

ปล.2 ความรู้ด้านอีเลโทรนิคส์เบื้องต้น และเสปคหลอด เข้าไปดูลิ้งที่ผมทำไว้ได้ที่ http://www.htg2.net/index.php?topic=3872.0