ผมติดตามการ์ตูนค่ายนี้ตลอดครับ ลายเส้นการ์ตูนอาจจะดูเด็ก ๆ และโบราณหน่อย ๆ แต่เรื่อง
จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์นี่ Pixar แพ้ขาดครับ
ผมหา การ์ตูนเก่า ๆ ที่น่าจะมีขายในไทยมาให้พิจารณาครับ
1. Nausicaa of the Valley of the Wind (2527)
เป็นภาพยนตร์การ์ตูนระดับขึ้นหิ้งของ ฮายาโอะ มิยาซากิ ซึ่งฉายก่อนการก่อตั้ง สตูดิโอจิบลิ
เกี่ยวกับโลกซึ่งผืนดินและแผ่นน้ำเป็นพิษ เนื่องจากอาวุธสงครามที่มนุษย์เป็นผู้ใช้เองในอดีต
แต่มนุษย์ไม่เข้าใจกลไกการรักษาตัวเองของโลก จึงมองว่าระบบนิเวศบางอย่างเป็นอุปสรรค
ความขัดแย้งระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และมนุษย์กับมนุษย์ด้วยกันเอง จึงแผ่ขยายวงกว้าง
นาอุสิกะ (เนาซิก้า) เป็นผลงานชั้นเยี่ยมเลยถูกยกให้เป็นภาพยนตร์เรื่องแรกของสตูดิโอจิบลิ
แต่ดูเหมือนจะสมบูรณ์แบบมากเกินไป จนเป็นกำแพงสูงใหญ่ต่อผลงานเรื่องอื่นๆ ในภายหลัง
2. Laputa : Castle in the Sky (2529)
ผลงานชิ้นถัดมาของฮายาโอะเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับตำนานของเมืองลอยฟ้าลาปูตะ (ลาพิวต้า)
เมืองลอยฟ้าที่มีอารยธรรมสูงส่ง แต่หายสาบสูญไปจนคนบนดินคิดว่าเป็นแค่เรื่องจินตนาการ
วันหนึ่ง มีหุ่นยนต์ประหลาดๆ ตกลงมาจากอากาศ ทำให้กองทัพสนใจตามล่าหาตำนานนี้ทันที
ใช่ว่าจะมีแต่กองทัพ, พวกโจรสลัดเวหาก็สนใจเรื่องทรัพย์สมบัติมหาศาลของลาพิวต้าเช่นกัน
ซิต้า เด็กสาวผู้กุมความลับของสถานที่ตั้งและกลไกควบคุมแสนยานุภาพ จึงตกเป็นเป้าหมาย
โดยมี ปาซู เด็กชายผู้พยายามพิสูจน์คำบอกเล่าของคุณพ่อที่เคยเห็นลาพิวต้า คอยช่วยเหลือ
3. Grave of the Fireflies (2531)
สุสานหิ่งห้อย เป็นเรื่องราวของเด็กกำพร้าจากไฟสงครามที่ต้องเอาชีวิตรอดในสังคมแร้นแค้น
เซตะ พี่ชายอายุ 14 ปี พยายามทำทุกวิถีทางเพื่อให้ เซ็ตสึโกะ น้อยสาววัย 4 ขวบ มีชีวิตรอด
แต่ภาพยนตร์จะทำร้ายจิตใจคนดูด้วยการนำเสนอบั้นปลายชีวิตของพวกเด็กๆ ตั้งแต่นาทีแรก
ความสุขทั้งหลายที่คนดูเห็นจึงเป็นเพียงภาพลวงตาที่ไม่ยั่งยืน เหมือนกับช่วงชีวิตของหิ่งห้อย
ในบรรดาการ์ตูนต่อต้านสงครามทั้งหลาย สุสานหิ่งห้อยถือเป็นเรื่องหนึ่งที่อยู่ชั้นบนสุดของหิ้ง
แต่ด้วยความที่มันสะเทือนอารมณ์มาก จึงเป็นเรื่องลำบากใจที่จะหยิบจากบนหิ้งลงมาดูอีกครั้ง
4. My Neighbor Totoro (2531)
เรื่องราวของสองพี่น้องที่ย้ายมาอยู่ชนบท ห่างไกลแสงสีเสียงและความเจริญทั้งหลายทั้วปวง
ตามความเชื่อที่ว่า เด็กๆ ซึ่งยังมีจิตใจใสซื่อบริสุทธิ์นั้นมักจะมองเห็นในสิ่งที่ผู้ใหญ่มองไม่เห็น
โตโตโระ (โทโทโร่) เทพอารักษ์ซึ่งสถิตอยู่ในป่าแถวนั้นเป็นหนึ่งในจินตนาการของพวกเด็กๆ
ซึ่งจะปรากฏตัวในยามที่พวกเธอไม่มีใครอยู่เป็นเพื่อนเคียงข้างหรือว่าต้องการความช่วยเหลือ
ด้วยเรื่องราวน่ารักๆ ระหว่างเด็กๆ กับการผจญภัยเหนือจินตนาการ ไปกับเทพอารักษ์หน้าตาย
โตโตโระ เป็นหนึ่งในตัวละครที่ได้รับความนิยมสูงสุดจนกลายเป็นสัญลักษณ์ของสตูดิโอจิบลิ
5. Kiki's Delivery Service (2532)
ในโลกที่แม่มดสามารถอยู่ร่วมกับมนุษย์ได้อย่างเป็นปกติ ไม่ถูกไล่ล่าอย่างเช่นยุคสมัยกลาง
มีธรรมเนียมอยู่ข้อหนึ่งว่า เมื่อแม่มดอายุครบ 13 ปี ต้องออกจากบ้านเพื่อฝึกตนเป็นเวลา 1 ปี
กิกิ (คิคิ) ก็เป็นหนึ่งในนั้น แต่ความฝันกับโลกแห่งความเป็นจริงนั้นแตกต่างกันมากเลยทีเดียว
เธอต้องเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จากวันวานที่ยังเป็นเด็ก สู่ผู้ใหญ่ที่ต้องพึ่งพาตนเองในวันรุ่ง
โชคดีที่ความมุ่งมั่นตั้งใจจริงของกิกิ ทำให้เธอได้รับโอกาสช่วยทำงานขายของในร้านขนมปัง
และรับส่งของนอกสถานที่ โดยอาศัยการบิน ซึ่งเป็นความสามารถพิเศษอย่างเดียวที่เธอมีอยู่
6. Only Yesterday (2534)
เรื่องราวของสาว(เหลือ)น้อยพนักงานบริษัทวัยใกล้เลข 3 นำหน้าที่ติดใจการใช้ชีวิตในชนบท
นี่เป็นครั้งที่ 2 ที่เธอลาพักร้อนไปเก็บดอกคำฝอย หลังจากครั้งแรกเธอลาพักร้อนไปเกี่ยวข้าว
น่าแปลกใจอยู่เหมือนกัน ที่ความทรงจำตอนเป็นเด็ก ป.5 ผุดขึ้นมาตลอดเวลาที่เธอพักอยู่ที่นี่
คุณยายเจ้าบ้านผ่านโลกมามากนักก็จับสังเกตได้และยิงคำถามแหลมคมจนหัวใจเธอหวั่นไหว
ทาเอโกะเหน็ดเหนื่อยกับชีวิตในเมืองใหญ่และต้องการพักผ่อน หรือมีเหตุผลอะไรมากกว่านั้น
อนึ่ง Only Yesterday เป็นภาพยนตร์การ์ตูนซึ่งมีกลุ่มเป้าหมายอยู่ที่เด็กผู้หญิงและวัยรุ่นหญิง
7. Porco Rosso (2535)
มาร์โค พาร์ก็อท เป็นนักบินฝีมือชั้นเยี่ยมแห่งกองทัพอากาศอิตาลีในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1
ทว่าเหตุการณ์บางอย่างทำให้ใบหน้าของเขากลายเป็นหมู มาร์โคตัดสินใจลาออกจากกองทัพ
ไปเป็นนักล่าค่าหัวโจรสลัดในทะเลอาเดรียติกและได้ฉายาใหม่ว่า พอร์โค รอสโซ่ (หมูสีแดง)
การต่อสู้ทำให้เขามีโอกาสพบฟิโอ ช่างเครื่องสาววัย 17 จากอเมริกาที่มาทำงานกับปู่ของเธอ
ฟิโอจะเข้ามาละลายกำแพงในจิตใจของพอร์โคได้หรือไม่ และเขาจะพ้นจากคำสาปหรือเปล่า
ไม่มีใครทราบ เพราะเรื่องนี้เป็นหนึ่งในการ์ตูนจากสตูดิโอจิบลิ ที่ตัดจบได้แบบคาใจคนดูที่สุด
8. I Can Hear the Sea (2536)
หรืออีกชื่อว่า Ocean Waves เป็นภาพยนตร์การ์ตูนของจิบลิที่ทำฉายทางโทรทัศน์โดยเฉพาะ
เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับหนุ่มสาวมัธยมปลาย ซึ่งเป็นช่วงหวั่นไหว สับสน วุ่นวายมากที่สุดช่วงหนึ่ง
ริคาโกะ เด็กสาวจากโตเกียว จำเป็นต้องย้ายมาเรียนต่างถิ่น เนื่องจากปัญหาภายในครอบครัว
ความสามารถของเธอทั้งการเรียนและกีฬาถือว่าโดดเด่นมากๆ สำหรับโรงเรียนแดนไกลเช่นนี้
แต่ เธอมีปัญหาเรื่องการปรับตัวให้เข้ากับเพื่อนๆ จะมีก็แต่ยูทากะ หัวหน้าชั้นที่แอบหลงรักเธอ
กับ ทาคุ เพื่อนสนิทของยูทากะซึ่งกว่าจะรู้ว่าตัวเองหลงรักริคาโกะก็หลังจากนั้นอีกนานทีเดียว
9. Pom Poko (2537)
ในยุคที่ประชากรของญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทว่า พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศไม่เอื้ออำนวย
โครงการก่อสร้างเมืองใหม่ทั้งหลาย จึงเกิดขึ้นในพื้นที่ที่เคยเป็นป่าเขาอันอุดมสมบูรณ์มาก่อน
ฝูงทานูกิแห่งภูเขาทามะ จำต้องใช้ความสามารถพิเศษลุกขึ้นสู้กับการพัฒนาที่หลั่งไหลเข้ามา
ถึงแม้จะเห็นจุดจบอยู่รำไรว่า เป็นสงครามครั้งสุดท้ายที่พวกตนไม่มีวันได้รับชัยชนะเลยก็ตาม
อนึ่ง เมืองใหม่ทามะ บริเวณชานเมืองกรุงโตเกียว เข้ามามีบทบาทใน Pom Poko เป็นครั้งแรก
และจะมีบทบาทในภาพยนตร์การ์ตูนจากสตูดิโอจิบลิ นับแต่นี้ไปอีกหลายเรื่องเลยทีเดียวครับ
10. Whisper of the Heart (2538)
บรรดาเรื่องราวเกี่ยวกับความรักของตัวละครประถมปลายและมัธยมปลายจากเรื่องก่อนหน้านี้
ความรักของตัวละครมัธยมต้นจาก Whisper of the Heart ดูเข้ากับภาพลักษณ์ของจิบลิที่สุด
ชิซูกุ หนอนหนังสือ ซึ่งดูเหมือนเด็กมัธยมต้นทั่วไปที่ยังไม่รู้ว่าจะเอาอย่างไรกับชีวิตของตนดี
จนกระทั่งเธอได้รับแรงบันดาลใจจากเพื่อนชายที่มีเป้าหมายในชีวิตของตนเองชัดเจนแน่นอน
ทำให้ชิซูกุเกิดแรงฮึดสู้ในการทำงานบางชิ้นอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อพิสูจน์ว่าตนเองก็มีค่าคู่ควร
สะท้อนภาพชีวิต ความรัก และการงานแบบเด็กๆ ที่พึ่งย่างเข้าสู่วัยรุ่นได้น่ารักน่าติดตามดีครับ
11. Princess Mononoke (2540)
ย้อนกลับไปยังญี่ปุ่นยุคโบราณในช่วงที่ซามูไรยังเรืองอำนาจ ช่วงชิงอาณาเขตเป็นของตนเอง
อาชิทากะ เป็นคนชายขอบของสังคม ซึ่งไม่รู้อิโหน่อิเหน่กับสงครามของโลกภายนอกมาก่อน
เขาถูกคำสาปของโลกภายนอกและจะเสียชีวิตในอีกไม่นานจนต้องจากหมู่บ้านเพื่อหาคำตอบ
เขาไปถึงเมืองเหล็กของนายหญิงอิโบชิ ซึ่งมีเทคโนโลยีปืนไฟถ่วงดุลผู้มีอำนาจจากส่วนกลาง
แต่จำเป็นต้องทำลายทรัพยากรธรรมชาติเพื่อค้ำจุนเทคโนโลยีของปืนไฟให้เดินหน้าต่อไปได้
จนเกิดความขัดแย้งระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ และมนุษย์กับธรรมชาติคล้ายกับเรื่อง Nausicaa
12. My Neighbors the Yamadas (2542)
เรื่องราวของครอบครัวยามาดะ เป็นภาพยนตร์ซึ่งมีเค้าโครงจากการ์ตูน 4 ช่องในหนังสือพิมพ์
รายละเอียดคล้ายๆ กับโครงสร้างครอบครัวทั่วไปในอดีต อันประกอบด้วยคน 3 วัยอยู่ร่วมกัน
พ่อซึ่งเป็นมนุษย์เงินเดือน แม่บ้าน ลูกชายคนโต ลูกสาวคนเล็ก และคุณยายแก่ๆ อีกหนึ่งราย
โครงเรื่องหลักๆ ที่ครอบไว้หลวมๆ คือ การคงไว้ซึ่งสายใยแห่งความสัมพันธ์ภายในครอบครัว
การผ่อนหนังให้เป็นเบาเกี่ยวกับเรื่องกระทบกระทั่งไปจนถึงปัญหาทั้งจากภายในและภายนอก
แต่ส่วนใหญ่แล้ว My Neighbors the Yamadas จะนำเสนอมุขในชีวิตประจำวันของชาวญี่ปุ่น
13. Spirited Away (2544)
จิฮิโระ เด็กหญิงอายุ 10 ปี ต้องย้ายบ้านย้ายโรงเรียนกลางครัน เป็นมุขที่เราพบเห็นกันบ่อยๆ
แต่คราวนี้หลงทางไปยังโลกวิญญาณ แถมคุณพ่อคุณแม่ของเธอถูกสาปให้กลายเป็นหมูทั้งคู่
โชคดีที่เธอได้เด็กชายคนหนึ่งชื่อฮาคุช่วยเหลือไว้ ทำให้เธอได้งานที่โรงอาบน้ำแห่งทวยเทพ
จิฮิโระ ต้องทนลำบากทำงานอยู่ที่นี่ไป พร้อมกับหาทางช่วยเหลือคุณพ่อคุณแม่ของเธอให้ได้
Spirited Away เป็นตัวอย่างของภาพยนตร์ที่ไม่จำเป็นต้องมีอะไรเลิศหรูอลังการดาวล้านดวง
ขอเพียงใส่ใจในรายละเอียดเรียบง่ายก็คว้าได้ทั้งรางวัลออสการ์และความประทับใจจากผู้ชม
14. The Cat Returns (2545)
โลกจินตนาการของบารอน ตุ๊กตาแมวในเรื่อง Whisper of the Heart มีแฟนๆ สนใจไม่น้อย
สตูดิโอจิบลิจึงหยิบฉากดังกล่าวขึ้นมาขยาย กลายเป็นภาพยนตร์เรื่องยาว The Cat Returns
เป็นเรื่องของฮารุ สาวน้อยจอมซุ่มซ่ามที่ช่วยชีวิตแมวตัวหนึ่งให้รอดจากอุบัติเหตุบนท้องถนน
แต่นี่ไม่ใช่แมวธรรมดาสามัญ หากเป็นถึงเจ้าชายแห่งอาณาจักรแมว ซึ่งซ้อนอยู่ในอีกมิติหนึ่ง
ฮารุ ได้รับคำเชิญให้ไปเยี่ยมอาณาจักรแมว แถมได้ข้อเสนอให้อภิเษกกับเจ้าชายอีกต่างหาก
บารอน แห่งสำนักงานนักสืบแมว ยอมรับคำร้องของฮารุและหาทางช่วยเธอจากสถานการณ์นี้
15. Howl's Moving Castle (2547)
โซฟี สาวน้อยร้านทำหมวกธรรมดาๆ แต่ชีวิตพลิกผันเมื่อเธอได้พบกับพ่อมดฮาวล์ผู้มีชื่อเสียง
จนเธอถูกแม่มดแห่งทุ่งร้างสาปให้กลายเป็นยายแก่หนังหน้าเหี่ยว ไม่สามารถบอกใครได้ด้วย
จำต้องออกตามหาปราสาทเคลื่อนที่ของฮาวล์โดยไม่มีหลักประกันใดเลยว่าเขาจะช่วยเธอได้
แต่ใครเล่าจะรู้ว่า พ่อมดฮาวล์ที่เก่งกาจ ก็มีปมในใจที่ต้องการใครสักคนมาช่วยปลอบประโลม
ทั้งโซฟีและฮาวล์ รวมถึงตัวละครอื่นๆ ต่างก็มีห่วงโซ่พันธนาการที่อยากหลุดพ้นด้วยกันทั้งสิ้น
ภาพยนตร์เรื่องนี้ดูเหมือนจะจับกลุ่มเป้าหมายสาวๆ เป็นพิเศษ ด้วยฉากเซอร์วิสสารพัดรูปแบบ
16. Tales from Earthsea (2549)
เรื่องราวของเจ้าชายหนุ่มผู้หวาดกลัวความมืดที่ติดตามตัว แสวงหาทางหลุดพ้นโดยไม่สนชีวิต
ได้พ่อมดเหยี่ยวเข้ามาช่วยดูแลชี้แนะแนวทางโดยบังเอิญ สุดท้าย ก็ไปทำไร่ไถนาอยู่ด้วยกัน
"..........(อยากตะโกนให้ก้องโลกว่า ยาราไนก๊าาาาา).........."
นี่คือภาพยนตร์ในกำกับเรื่องแรกของ โกโร่ ลูกชายของมิยาซากิ ซึ่งดัดแปลงมาจากนวนิยาย
แต่ด้วยคุณภาพที่แฟนพันธุ์แท้ของจิบลิรับไม่ได้ ประกอบกับความคาดหวังจากป้ายชื่อคุณพ่อ
Tales from Earthsea จึงกลายเป็นประวัติอันด่างพร้อยของภาพยนตร์ที่มาจากสตูดิโอแห่งนี้
17. Ponyo on the Cliff by the Sea (2551)
เงือกน้อยหนีเที่ยวซุกซนจนติดขวดโหลเกยฝั่ง เด็กชาย 5 ขวบชื่อ โซสุเกะ บังเอิญมาพบเข้า
จึงช่วยเหลือเธอออกมาโดยนึกว่าเป็นปลาทองและตั้งชื่อให้ว่าโปเนียว (ปงโยะ, ปอนโย ฯลฯ)
ฟุจิโมโตะ คุณพ่อของโปเนียวขึ้นมาจากทะเลและหาโอกาสพาตัวเธอกลับ แต่เหมือนจะช้าไป
เพราะโปเนียวได้ลิ้มเลือดจากนิ้วของโซสุเกะที่ถูกขวดแก้วบาด เธอจึงแปลงร่างเป็นมนุษย์ได้
ความสนุกสนาน แฟนตาซีสไตล์จิบลิจึงกลับมาอีกครั้ง หลังหายไปใน Tales from Earthsea
นอกจากนี้ความน่ารักของโปเนียวยังสามารถสร้างแฟนๆ จิบลิ Generation ใหม่ขึ้นมาอีกด้วย
ขอเล่าเกี่ยวกับหนังค่ายนี้นิดนึงครับ พอดีเป็นแฟนหนังค่ายนี้ครับ
โปเนียว เป็นหนังเรื่องใหม่ของ studio ghibli ของผู้กำกับ miyazaki ครับ
ค่ายหนังนี้ส่วนใหญ่เป็น animation แบบวาดเอง ใช้กราฟฟิคน้อยมากๆ ไม่ค่อยเหมือน animation แบบตะวันตก ซึ่งบางคนอาจไม่ชอบ แต่ผมหลงใหลเลยเพราะมันเป็นการ์ตูนที่ผมคุ้นเคยตอนเด็กๆ
หนังส่วนใหญ่มีคติสอนใหญ่แฝงด้วยเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของสังคม วัฒนธรรม ต่างๆ
studio นี้ สร้าง animation แบบดุแล้วสบายใจ บ้างก้ดูแล้วอมยิ้ม มี serious บ้าง
ที่ดังๆของค่ายนี้ก็มี my neighbor totoro, spirited away(ได้ oscar), princess mononoke, สุสานหิ่งห้อย และที่เป็นเรื่องโปรด ของผมคือ my neighbor the yamadas
โปเนียวเป้นอีกเรื่องที่มีคติสอนใจ ส่วนเรื่องย่อขอไม่เล่านะครับ แต่ถ้าชอบอะไรที่เป็นตะวันออกน่าจะชอบครับ
ปล. studio ghibli มีสถานที่เที่ยวคล้ายๆ พิพิธภัณฑ์ ที่น่ารักมากๆ เป็นสวรรค์ของแฟนๆค่ายนี้เลยครับ
ขอบคุรทุกๆ ท่านที่กรุณาเข้ามาช่วยขยายความการ์ตูน Ponyoที่ผมไม่มีความรู้จนเข้าใจและจะต้องรีบไปหาเรื่องอืนๆ ของค่าย Ghibli มาดู แต่เรื่อง princess mononoke ผมว่าผมเคยดูวีดีโอแล้วครับ เดี๋ยวต้องไปรื้อกรุวีดีโอมาดูก่อนว่าใช่หรือไม่ ขอบคุณทุกๆ ท่านครับ (คุณ Harts, คุณชัย, คุณสิงห์13 และคถณ doxday) มีเรื่องไหนที่แนะนำอีกก็รบกวนด้วยครับ พักนี้ตกข่าวเรื่องหนังไปหน่อยเพราะมัวแต่เห่อฟัง 2 แชนแนล จาก SACD และจากเครื่องเล่นแผ่นเสียง