วันนี้ผมได้ชมการทำกาแฟจากขี้ของชมด โอ้โฮ้ กก. ละ 100,000 บาท เฉพาะขี้เท่านั้น สำเร็จเป็นกาแฟดื่มแก้ว ๆ ละ 1,500 บาท แม้เจ้า.... ทำไมจะกล้าดื่มครับ ไม่ใกล้ ไม่ไกล จังหวัดกาญจนบุรี นี้เอง จะหาโอกาสไปเที่ยว และไปขอสูดกลิ่นกาแฟแก้วละ 1,500 บาท ขอเพียงสูดกลิ่นนะครับ คุณPINIJ ไม่ทดลองดูบ้างหรือครับ
อยากลองดูเหมือนกันครับ ตอนนี้ผมก็ได้ปลูกกาแฟไว้เก็บผลเองแล้ว และจะได้มั่นใจอย่างแท้จริงว่ากาแฟของเราจะเป็น Organic Coffee ที่แท้จริง (ที่ซื้อจากคนอื่นมาขายผมยังไม่มั่นใจร้อยเปอร์เซนต์เหมือนเราปลูกเอง)
อีกสองอาทิตย์ผมก็ได้นัดเพื่อนไว้ว่าจะขึ้นไปดูเค้าเลี้ยงชมดที่ดอยช้างอยู่เหมือนกันครับ ปัญหาเยอะครับ ส่วนมากคือมันชอบกัดกันตายน่ะครับ และมันตื่นคนแบบวิ่งกระแทกกรงจนจมูกเป็นแผลแล้วก็จะตายก็อีกสาเหตุหนึ่ง แต่ตอนนี้คนที่กินกาแฟผมที่เคยกินของดอยช้างมาแล้ว ยังบอกว่าที่ก้นแก้วของกาแฟผมมีความหวานหอมมากกว่าของดอยช้างนะครับ (แต่ต้องชงแบบกดให้การไหลของน้ำให้ไหลออกมาเป็นหยดๆ 1 Oz นี่อาจใช้เวลาเกือบนาทีกันเลยทีเดียว (กาแฟผมถึงจะใช้เวลาน้ำร้อนไหลลงแก้วนานกว่ามาตรฐาน แต่มันจะไม่มีกลิ่นไหม้ครับ) ยิ่งลีดน้ำออกมาเป็นหยดมันก็ยิ่งจะได้มวลเนื้อของกาแฟมากขึ้น (คือคนกินแค่ 1 ออนซ์แบบริสเทร็ทโต้เราก็ต้องลีดมวลสารในผงกาแฟลงไปในแก้วให้หมดครับ ถ้าใครดื่มที่ 2 ออนซ์ แบบเอสเพรสโซ่ ก็ปล่อยน้ำไหลตามปรกติ)
การแก้ปัญหาของเค้า แนวคิดง่าย ๆ แบบนี้ครับ โดยใช้แม่เหล็ก พลักกัน ทำให้เพลทเตอร์ ถูกยกลอย ทั้งเพลทเตอร์ตัวบน และ ตัวล่าง เมื่อวัสดุลอยตัวแล้ว เจ้าเรโซเน้นซ์ที่เกิดขึ้นบนแท่น ก็ยากที่จะถูกถ่ายเทไปถึงเพลทเตอร์
พี่ยังเข้าใจตรงนี้ผิดครับ รีโซแนนซ์มันอยู่ในเพลทเตอร์ครับ ไม่ใช่จากการถ่ายเทจากแท่นเข้าไป และจากแท่นมันก็มีเป็นค่าของแท่นเอง และจริงๆ แล้วการหมุนช้าๆ ระดับ 33.3 rpm การหมุนยังไม่น่าจะขึ้นไปถึงค่ารีโซแนนซ์ของมันเลยด้วยนะครับ เรื่องรีโซแนนซ์จึงยังไม่ใช่ปัญหาหลัก แต่เรื่องบันทัดข้างล่างนี่ละเกี่ยวเป็นอย่างมากครับ
ส่วนการหมุนสวนทางกัน เป็นการรักษาสมดุลย์ของแรงหมุนของเพลทเตอร์
ไอ้ที่ว่าวิ่งสวนทางแล้วมันรักษาค่าสมดุลย์ของเพลทเตอร์นี่แหละ ที่ผมว่ามันเป็นคำพูดของคนที่ไม่รู้เรื่องนี้จริง มันดูเหมือนเป้นแบบนั้น แต่ไม่ใช่ครับ ลองกลับย้อนไปอ่านสิ่งที่ผมเขียนไว้แล้วอีกครั้ง ว่ามันไม่ใช่สิ่งที่ถูกต้องตามที่เค้าว่ามาครับ การสร้างล้อเพลทเตอร์ขึ้นมาอีกล้อหนึ่งนี่มันเป็นการเพิ่มให้การสมดุลย์มันแย่ลงครับ ลองคิดง่ายๆ สมมุติว่าเรามีล้อเดียวมันก็จะแกว่งหรือสั่นอยู่ในระดับหนึ่งอยู่แล้ว จากที่ผมเคยบอกว่าไม่มีใครทำบาลานซ์ให้เป้นศูบย์ได้ครับ แล้วลองคิดดูว่าถ้าเอาอีกล้อมาวิ่งบนเพลาเดียวกันดู แล้วคิดต่อไปว่าเวลาที่จุด Unbalance นั้นมันหมุนมาตรงกันหรือเจอกันทั้งสองเพลทเตอร์ การสั่นก็จะเพิ่มขึ้นอีกเท่าตัวน่ะครับ แล้วมันก็จะเกิดอาการสั่นๆ มากๆๆ กว่าการใช้เพลทเตอร์อันเดียว แล้วก็จะหายๆ ไป กลับไปกลับมาแบบนี้ไปเรื่อยๆ น่ะครับ (Fluctuation)
ตรงนี้ก็มีจุดที่ลิเนียเรื่องความสูงเหมือนกัน กับ แกนแบริ่ง เมื่อเราปรับระดับความสูงอย่างสมดุลย์กับการหมุน
ปรับความสูงหรือความห่างอย่างไรก็ไม่มีจุดดีขึ้นครับ มีแต่ว่ายิ่งวางห่างกันโมเมนตั้มของการแกว่งก็จะมากขึ้นตามครับ ให้นึกถึงภาพการส่ายหน้าอกและสะโพงของนักเต็มระบำฮาวายหรือพวกอินเดียนะครับ ซึ่งมันจะไปกันคนละทาง เต้นไม่เป็นอาจล้มง่ายๆ แต่ถ้าเราส่ายแต่สะโพงอย่างเดียวโอกาศเต้นแล้วล้มจะยากกว่าน่ะครับ
ก็จะเกิดเรโซเน้นซ์น้อยที่สุด หรือ อาจจะไม่เกิดขึ้นเลยก็ได้
ผมคิดว่าการหมุนแค่ 33.3 rpm ของเพลทเตอร์ยังไม่ถึงกับขึ้นไป Excite เจ้ารีโซแนนซ์ที่ค่ามันน่าจะสูงกว่า 33.3 cpm ครับ หรือแค่ 0.5Hz เอง ค่ารีโซแนนซ์ของแท่นเทรินที่มีราคาแพงยังแค่ 3-5Hz นะครับ แต่พวกเทิร์นถูกๆ นี่อาจขึ้นไปถึง 10Hz กว่าก็เป็นได้ครับ เพราะฉะนั้นความเร็วในการหมุนขนาดนี้ ผู้เขียนคนนั้นไม่ความจับเอามาเป็นประเดนในการโฆษณาชวนเชื่อในการขายสิ้นค้าครับ การเขียนนี้คือการลหอกคนที่ไม่มีความรู้ครับ โดยการเอาเรื่องที่คนมักจะเกรงกลัวกันมากๆ คือเรื่องของรีโซแนนซ์ แต่จริงๆ แล้วกรณีนี้มันเกี่ยวกันน้อยมากๆ จนไม่น่าเอามาคิดครับ
ถ้าจะคิดกันในเรื่องของรีโซแนนซ์คืออยู่ที่ตัวอาร์มครับ คนที่เล่นอาร์มและหัวแพงๆ กับชุดดีๆ ถึงบอกกันว่าหัวนี้ไม่เหมาะกับอาร์มนี้ นี่คือเรื่องที่รีโซแนนซ์เข้ามาเกี่ยวข้องอย่างเต็มๆ ครับ ให้ลองอ่านดูว่ามันเกี่ยวข้องอย่างไรให้อ่านข้างล่างนี้ดูนะครับ
(เคดิดลิงค์ของ SME ที่เขียนไว้) :-
With one compliance unit (lcu) equivalent to l x l0-6 cm.dyne, a low-to-moderate compliance design has a relatively stiff stylus cantilever suspension in the 8-15cu range. The medium compliance range runs approximately from 15 to 25cu, while very softly suspended cantilevers fit in the high compliance range, from 25 to 50cu. In the bad old days when low frequency trackability was just about the only well-regarded performance parameter, cartridge compliances over 60cu were achieved, the Empire ZX1000, for example.
In an ideal world, tonearms would be well-matched to specific ranges of pickup compliance, assuring the customer of optimum performance from both. SME chased the high trackability dragon with their ultra low mass Series III, which employed nitrogen hardened titanium and carbon fibre technology. While it was expensive to tool up, the arm sold in large numbers, due to its affordable pricing.
Depending on the precise set up, the Series III offered an effective mass in the 5-7g range, optimum for cartridges in the 25-50cu region. When cartridges offering a better subjective performance emerged, cartridges with a lower compliance, SME offered a ballast weight to increase the arm's effective mass, but this was tantamount to shutting the stable door after the horse had bolted. An arm must be totally engineered for the target effective mass, if the performance is to be maximised. Lower compliance cartridges feed more vibrational energy into the arm, and this can only be dealt with using a structure of superior rigidity and resonance control. Simply adding mass to the headshell of a lightweight arm could make things worse. If a higher mass is required, the designer must exploit this engineering resource to give the best possible structure.
Some readers may be wondering why the arm mass needs to be matched to the cartridge compliance. It's a long story, but was thoroughly researched by Shure. Briefly, the total moving mass, made up of the cartridge and that of the arm seen by the cartridge - the effective mass' or moment of inertia - in combination with the spring of the cartridge cantilever suspension results in a mechanical resonance, capable of oscillating or vibrating as the groove is dragged past the stylus. Such a resonance will result in an undesirable, non-musical low frequency output from the cartridge, and worse still, it can impair the stability and the tracking behaviour of the pickup. The worst effects can be ameliorated by some form of arm damping, perhaps by means of a viscous fluid filled dashpot, which reduces the amplitude of the rise in output at resonance, but the alternative, of applying damping to the cartridge suspension, results in even worse tracking on difficult recorded passages.
If the arm/cartridge resonance is on the high side, above 15Hz, say, it will begin to affect sound quality in the bass. Conversely, the tracking is secure and recovers quickly from vibration or shock. If this resonance is too low, lower than 8Hz, the cartridge wobbles alarmingly and is unduly excited by minor warps - Shure's work showed that this has a maximum content around 6Hz. Close examination at such a condition will show the pickup perpetually vibrating at its resonance frequency. A further problem arises with the best-sounding turntables, which generally employ a floating, spring-suspended subchassis. These chassis systems have their own resonances in the 2.5Hz to 5Hz region. For arm/cartridge resonances below 8Hz, the proximity is too great and unwanted energy coupling often occurs, worsening stability and increasing the overall turntable flutter, an unpleasant rapid variation in musical pitch.
Thus 10-12Hz is the ideal region in which to place the arm/cartridge resonance, requiring matching of the arm mass with the cartridge compliance; arm damping will help to extend the range of compatibility, but only so far. Arm damping should be used at a sensibly low level, just enough to take the edge off the resonance magnification factor or 'Q', reducing it from 15 to 4-8, say. Excessive damping adds additional loading to the stylus tip, unbalancing the left and right groove contact forces and disturbing the channel balance as the damping attempts to prevent the cartridge from following minor warps and related disc eccentricities
So we come to the SME Series V - better late than never - potentially a statement of the arm designer's art and a tonearm designed for the finest modern cartridges, virtually hand-built, moderate-compliance, moving-coils. The selling price has risen above the initial target, the 'V' sells for more than £1200 - without any doubt a fantastic price for a tonearm. However, its stake on SME's traditional claim, 'The best tonearm in the world', is supported by an exceptional standard of design - technology, engineering and aesthetics directed towards versatility, compatibility, but above all, sheer performance.
A medium-to-high mass arm, with a 10-11g effective mass, its use of materials has been optimised to provide maximum structural resonance control and rigidity. The latter is essential to hold the cartridge firmly so that as much musical groove information as possible is transformed to its electrical equivalent and fed to the preamplifier. Satisfying this requirement for rigidity and simultaneously allowing for the cartridge to move freely in two axes is a major problem which all arm designers have to solve. Their in finding a solution which remains consistent in production, largely determines how well the arm will perform subjectively in the real world.
To quote SME in their excellent instruction manual for the 'V': 'in theoretical terms an ideal pickup arm is supposed to be perfectly unyielding in four out of six possible degrees of freedom. That is, all except the two linear dimensions in which the music signal is generated by groove modulation. In those two linear dimensions, an ideal arm is supposed to act as a pure mass'.
SME do not claim to have achieved this; rather, they believe that they have approached closer to this paradigm than before. 'Pure Mass' implies that no compliance or potential for flexure exists. If realised, such an arm would be totally non-resonant, except at subsonic frequencies, and would be devoid of frequency imbalance or coloration.
Arms typically exhibit flexure in several parts of the structure, sometimes at surprisingly low frequencies. Detachable headshell models generally 'sing' between 200Hz and 300Hz, due to the headshell/arm joint. Arms with decoupled counterweights can run into trouble at frequencies as low as 50Hz. Poorly designed main beams, or for that matter bearing assemblies, can introduce a series of resonances from a few hundred Hertz upwards. The Linn Ittok LVII is an early classic design which has stood the test of time. It avoids most pitfalls, and has been the model for later designs. The Swiss Breuer predated the Ittok, but was always regarded as too costly - little would we have guessed that the ultimate SME would cost very much more!
The new SME arm aims to solve a major headache in one bold stroke, one already partially addressed by Roy Gandy in his Rega RB300. This is to remove all the usual bonds between headshell and armtube, tube and pivot assembly, assembly and counterweight. By doing this, a number of potential weaknesses are eliminated. The SME designer chose to make the main beam a massive-looking affair of heavily-tapered, relatively thin-wall, magnesium alloy, cast in one piece with the substantial cartridge mounting platform, bearing assembly and the rear gantry and track for the counterweight. The large diameter of the cast beam maximises the torsional stiffness, while the strong taper to the headshell exerts a firm grip on any possible bending vibration modes.
Following various reports obtained during prototype testing, it was decided that the counterweight be clamped tightly in position after alignment, eschewing the rubber coupling often employed to try to lower the amplitude of midband resonances. In the event, such compromised damping was not required. Ideally, the counterweight material should be of high density, allowing its mass to be concentrated physically to allow placement close to the pivot/bearing position. This minimises self resonance and lowers its contribution to the effective mass, allowing more mass to be used to reinforce the main arm beam. To help realise this goal, SME chose to employ a tungsten block, optimally dimensioned. (Rega also use tungsten for their RB300 counterweight.)
In their previous designs, SME aimed at providing very low bearing friction in the two required planes of motion, employing a small precision ballrace for the horizontal motion and a gravity loaded knife-edge bearing for the vertical. Recognising that lower compliance cartridges impart significant acceleration to the arm, SME resolved to use ballrace bearings for both planes. In the case of inexpensive designs, these are generally left on the slack side to ensure low friction. Any trace of play, however, can have dire subjective consequences, the general effect being a grainy imprecision in the treble, an additional degree of sibilance on vocals, and in some cases a brittle brightness at high frequencies.
The new SME, as with other great tonearms, had to be devoid of any play. However, strong bearings require a degree of pre-load tension to take up any slackness and stiffen the operating assembly.
To sustain these forces without any brinelling, or indentation, of the bearing surfaces, high-load, large-size, stainless steel ballrace assemblies are used.
In harmony with these strong bearings, the whole pivot assembly, yoke and pillar, are substantial in size so as not to prejudice the overall rigidity. An ingenious lathe-like double-jaw clamp locks the pillar into a pair of guides which run between the main mounting bars of the bedplate. Once the arm has been positioned after lateral stylus overhang and height alignment, the whole assembly is locked together with a ball-head socket wrench. A rack and pinion drive allows precise overhang adjustment.
This rigid construction, as with the lttok, Breuer, Sumiko, Zeta and a few other models, means that a substantial degree of audio range energy from the cartridge is communicated to the arm baseplate and hence to the turntable chassis, an important point which will be considered later. As we shall see, it may strongly affect the ideal choice of turntable.
Nominally compatible with the earlier SME arm baseplates, the fixing centres for the four screws and the familiar oval armboard cutout are the same. Thereafter, some differences emerge. Unlike its predecessors, which used a compliant rubber grommet mounting, the 'V' is rigidly bolted to the turntable, and the through bolts need clearance below the chassis. Care must be taken with the Linn, for example. Another minor difficulty concerns the current LP12's corner plinth reinforcements: that nearest the arm fouls the 'V's leadout assembly and needs careful paring away.
A conventional logarithmic frequency scaling has been adopted for fig.2 to show up the low frequency behaviour more clearly. The arm was tested on an Oracle Delphi, and it must be noted that some of the measured effects are due to the Oracle's chassis and armboard resonances. That at 1 kHz, for example is suspected to be due to the Oracle. The lowest frequency mode is probably due to the counterweight and is quite moderate. The main arm modes occur at approximately 1.3kHz and 1,6kHz, indicating a very rigid, well damped structure. (The best arms tested so far have shown torsional modes below 1kHz, sometimes as low as less than 500Hz.)
The effective mass was estimated at around 10.5gm, somewhat dependent on the mass of the cartridge counterbalanced and the choice of mounting hardware. Stainless steel socket-head bolts are preferred for mounting the cartridge, but add 1-I.5g of mass. The geometric alignment was rated highly, while the arm's dynamic stability and lack of structural resonance resulted in superior pickup tracking. With the signal excellently screened, hum levels were low with test cartridge (a van den Hul MC1 0).
Bearing friction was moderate, at 40mg lateral. This was not the lowest I have measured but accorded with the alignment required for zero play. In the vertical plane it was 10mg or less. Given a sensible playing downforce of 1.25g or more, these friction values are negligible. Set to 1.5g, bias compensation at the innermost grooves was appropriate for an elliptical or similar stylus (the range allowed covers 180-225mg). At the rim the force was marginally low, but should not result in any noticeable ill effects.
The downforce dial proved to be correctly calibrated, while the cue operated well with negligible lateral drift and sensible descent and ascent rates. A generous range of subsonic damping was available; on audition its use at the first calibration was thought sufficient.
Sound quality
We had the opportunity to sample the 'V' in three great turntables, a current Linn LP12, the latest, and in my view, much-refined Oracle Delphi, and the massive West German Audiolabor Konstant. Cartridges used included the vdH MC1 B and MC10 and the Koetsu Red. A wide range of amplification was available during the test period, including the Audio Research SP-11/M-100 and the conrad-johnson Premier 3/4. Earlier listening had taken place with the Cyrus Two; while on the face of things this modest amplifier seems an inappropriate companion, the superior quality of the 'V' was more than obvious.
Perhaps I should admit straight away that the SME Series V was very much my kind of tonearm. I have used and respected the lttok for years, dabbled with Alphasons and Zetas, but have felt the need for something capable of truly great performance. Yet another model with a differently shaded view of the truth was not enough.
The 'V' redefines the art of pivoted tonearm sonic performance. It is possible to extemporise on various specific aspects of quality relative to other models, but one simple test will readily reveal its greatest strength. A well-recorded, wide-range singing voice will suffice: one experiences an almost revelatory exposition of articulation and clarity, notable for its uniform texture over the vocal range, freedom from 'edge', sibilance or unnatural emphasis, and superb placement in the central stereo stage. This fine vocal neutrality is its key attribute, and only later do the fine details of its overall performance make their presence known. Slowly the listener has a dawning awareness of the coherent musical control exerted by this arm.. This control was contiguous over the entire frequency range, from low bass to high treble, All areas seem to be given fair weight and balance, which was held both in terms of tonal quality and in the stability and coherence of the stereo image.
Images were reproduced with exceptional width and depth, with fine perspective layering and little spatial distortion, ambience and space lying around and beyond the frontal stage. Coloration was as low as expected, an aspect which supports the recognition of its relaxed transparency, again this well maintained over the entire frequency range.
While the above comments represent a distillation of its 'absolute' performance, it is affected by the choice of motor unit. Of those tried, each showed specific effects. On the Oracle, the bass was very fine and the clamp/mat system exploited the arm's transparency and low coloration to the full. Some clouding of information was apparent in the midrange, perhaps due to the outrigger type arm mounting platform. On the Audiolabor, the low bass was excellent, strong but dry, while the upper bass was not differentiated to the same standard. In the upper mid and lower treble. the arm sound hinted at excess brightness with a loss of stereo depth. This turntable uses a massive, heavy metal subchassis, and energy reflections at the mounting were felt to be responsible. Nevertheless, the standard was very good.
Perhaps it was logical that the Linn should have turned out to be the best all rounder. In a sense optimised for the lttok, the LP12 handled the SME, which is relatively similar mechanically, very well. On the Linn, the 'V' appeared optimally terminated with the standard, composite fibre, mounting board, While the upper bass was marginally bumpy, low frequencies were tuneful and well extended. The midrange was at its most even, and balanced well with the treble. Ultimately, this was the most satisfying combination. Other players need to be tried and hopefully the industry will build up some experience here.
