มีน้อง ๆ หลายคนเมล์มาคุยด้วยเรื่องแอมป์ของ Williamson/Dynaco ว่าความเป็นมาอย่างไร ซึ่งความรู้นี้ผมได้มากจากท่านอาจารย์ วีระศักดิ์ ครับ ยังไงถ้าใครสนใจก็ศึกษาเพิ่มเติมได้ครับตาม wed ของ Williamson/Dynaco ผมเห็นว่าเป็นประโยชน์ก็นำมาว่ากันภาพรวม ๆ ในที่นี้ด้วยครับ
.........................................................................................................................................
สิ่งที่ผมเห็นใจน้อง ๆ มากก็เรื่องอะไหร่ครับส่วนของผมก็มีไม่มากพอที่จะแบ่งให้เล่นได้ เพราะเท่าที่มีอยู่ส่วนมากเป็นหลอดที่เก็บสะสมใว้ หรือเป็นหลอดที่ควรแก่การเก็บไว้ เพราะต่อไปน้อง ๆ รุ่นต่อไปคงไม่มีโอกาสที่จะได้เห็นมันอีก ช่วงที่หาง่าย ๆ ผมได้แบ่งหลอดจำนวนหนึ่งให้น้อง ๆ ได้เล่น แต่ขณะนี้หลอดเหล่านั้นหมดแล้ว ปัจจุบันหลอดที่ ดี ๆ นั้น ค่อนข้างจะหายากและราคาค่อนข้างสูง จึงเห็นว่าน้อง ๆ หลายคนหมดกำลังใจเรื่องการหาอุปกรณ์ไปหลายคน ไม่เป็นไรครับ ใช้หลอดของที่พอมีขายที่เมืองไทยเรา หลายร้านได้สั่งเข้ามา แม้จะเป็นหลอดสายพันธ์ใหม่บางเบอร์มีคุณภาพเหนือสเปคของ nos อีกครับ น้อง ๆ ที่จะเล่นหลอดก็อยากแนะว่าให้ใช้หลอดพวกนี้ก่อนครับ เมื่อฟังจนชินเล้ว ค่อยหาหลอดที่คุณภาพดี ๆ มาลองเปรียบเทียบดูครับ ซึ่งจะเป็นพัฒนาการอย่างหนึ่งของนัก diy ครับ สำหรับน้องที่เมล์มาคุยด้วยทั้งแอมป์ของ Dynaco/Williamson ผมขอว่ารายละเอียดเค้า ๆ ดังนี้ ครับ
สำหรับวงจรของ williamson/dynaco สองค่ายนี้ในอดีตนั้นเรียกว่านัก diy ท่านใดไม่รู้จักแทบไม่มี และเป็นวงจรฝึกหัดของผู้จะ modify เครื่องเลยครับ dynaco แทบจะเป็นเจ้าตำหรับสำหรับหม้อแปลง opt ก็ว่าได้ ส่วน williamson นั้น มีหม้อแปลงที่ยอดเยี่ยม ดังนั้นคนทั่วโลกเมื่อนำวงจรของ williamson ไปปรับปรุงให้ดีขึ้นแล้ว ก็จะให้เครดิตแอมป์ของวิลเลี่ยมสันเสมอครับ ส่วน dynaco นั้น การออกแบบ opt แบบ Ultra Linear ซึ่ง opt มี 5 แทป หรือเรียกวงจรแบบ push-pull แบบ ultra-linear ซึ่งรายละเอียดของแอมป์ dynaco นั้นผมจะไม่ขอกล่าวรายละเอียดให้มาก เพราะเนื้อหาค่อนข้างจะยากมาก ๆ คือขอสรุปง่าย ๆ ว่า dynaco โดย David Hafler ชื่อนี้หลายท่านที่เป็นแฟนมอสเพสคงรู้จักดีครับ (รวมถึงผมด้วย) เมื่อก่อนเป็นปารมาจารย์เจ้าแห่งหลอดคนหนึ่ง ตอนหลังหันมาเดินทางสายมอสเพสซึ่งค่อนข้างไม่ประสบผลสำเร็จเท่าแอมป์หลอด แอมป์หลอดที่สร้างซื่อเสียงให้มากคือ Dynaco st 70 เป็นมหาอำมะตะ cassic เป็นที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่งว่าถ้า David Hafler ถ้ายังมุ่งมั่นมาทางสายหลอดอยู่เราคงพบผลงานที่ดี ๆ ของหลอดอีกเยอะ แต่ David Hafler ก็เป็นเจ้าของแนวคิดการเสนอวงจรขยายกำลังแบบ push-pull แบบ Ultra Linear ที่รวมเอาข้อดีของการต่อหลอดแบบ tetrode คือการต่อแบบนี้จะได้กำลังที่สูง กับการรวมข้อดีการต่อหลอดแบบ triode คือเกิดความเพี้ยนที่ต่ำ แทปขดลวด Ultra Linear อยู่ช่วงประมาณ 18 % แต่ก็ไม่ได้ตายตัวเพราะยังมีองค์ประกอบอื่น ๆ มาเกี่ยวข้องครับเช่น เหล็กที่ใช้ทำหม้อแปลงและคุณสมบัติของหลอดด้วยครับ
มาว่าเรื่องแอมป์ Willaimson กันครับ วิลเลียมสันได้ออกแบบแอมป์ของเขา เมื่อเขาอายุประมาณ 22 ปี โดย วิลเลี่ยมสันเชื่อว่าการแก้ปัญหาเรื่องการ feedback เพื่อชดเชยความเพี้ยนทำให้เกิดปัญหามากมายและเกิดการเลื่อนของเฟสของสัญญาณความถี่สูงและเป็นผลให้เครื่องขยายไม่ stable หรือเกิด oscilate เกิดที่ความถี่สูง ถ้าใครเคยเล่นแอมป์ solid stage ย่อมรู้ดีว่าปัญหานี้ถ้าเกิดขึ้นเมื่อไหร่ เป็นเรื่องแน่ ๆ ครับ จึงมีการป้องกันการ oscilate กันแบบสุด ๆ การ feedback เป็นจำนวนมาก ๆ จะทำให้เสียงไม่ดีด้วย ซึ่งวิลเลี่ยมสันเชื่อว่านอกจากการออกแบบวงจรที่ดีแล้วจะต้องรวมถึงการออกแบบ opt เป็นส่วนหนึ่งของวงจรขยายด้วย เขาจึงหาวิธีสร้างหม้อแปลงที่ดี และเขาได้แสดงวิธีสร้างหม้อแปลง opt ซึ่งหลาย ๆ คนคงได้มีโอกาสได้อ่านบทความเรื่องแอมป์ของ Williamson แล้ว ถ้าใครยังไม่ศึกษาก็เข้าไปศึกษาได้ที่
http://www.xs4all.nl/~ideas/amps/index.html ซึ่งจะได้รายละเอียดต่างเพิ่มเติมอย่างครบถ้วนยิ่งขึ้นครับ
สำหรับหลอดเพาเวอร์ที่นำมาใช้กับแอมป์ของ Williamson/Dynaco ใช้ทั้ง EL 34/ 6L6 /KT 88 /807/5881 ภาคไดเวอร์ก็เช่นกัน 6sn7/6sl7/12au7/12ax7/6u8/5693/6sj7 ก็แล้วแต่เราจะหาได้ครับ ถ้าเราดูวงวรของวิลเลี่ยมสันเราจะเห็นว่า การต่อหลอดเพาเวอร์นั้นต่อแบบ triode ซึ่งจะได้กำลังเพียงประมาณ 15 w. 450 v. ที่หม้อแปลง opt 5.6 k.แต่ที่ 15 w. class A รับรองให้ครับ ไม่เบาเลย solid tage 50 w. น้ำลายติดคอครับ ส่วนของ dynaco แล้ว จะได้ประมาณ 30 w.ที่ opt 3.4 k. ก็ถือว่ากำลังดีสำหรับผู้ที่ชอบวัตต์สูง ถ้าอย่างสูงมากกว่าก็จัดการเอา 6550 หรือ พวก KT 88 ฬใส่เข้าไป ทีนี้แหละ สะใจครับ สำหรับรายละเอียดเรื่องอุปกรณ์ผมจะมาว่าต่อไปครับ
.........................................................................................................................................
เพิ่มเติม
.................................................................................................................................................................................................
การสร้างแอมป์ของ Williamson/Dynaco การสร้างไม่อยากครับ ในส่วนของผมสร้างไว้ฟัง เสียงดีครับ ปัญหาต่าง ๆ ของแอมป์ถ้าเป็น Williamson ไม่มีครับ การใช้อุปกรณ์ก็ตามวงจรให้มาดูจะเหมาะดีแล้ว ถ้าเราจะ Modify เท่าที่ผมทดลองดูคือพวก c ต่าง ล้วนมีผลต่อเสียงครับลองปรับใช้ดูว่าชอบแนวไหน และเพาเวอร์ซับพลาย ถ้าใช้ c oil ผสมกับ electrolitice เสียงจะออกแนวดุ ๆ ครับ คือหนักแน่น กระแทกกระทันได้ดีทีเดียว ส่วนของ Dynaco ค่อนข้างมีปัญหาเรื่อจุดแทปของหม้อแปลง opt เพราะเราไม่รู้ว่าจุดแทปไปลงกี่ % ของแทปรวมของ opt เท่าไร เพราะเท่าที่ศึกษาเรื่องการแทปของ David Hafler ที่เขียนบทความไว้ เมื่อลองคำนวณออกมากแล้ว นำไปปฏิบัติจริง ผมยังทำไม่ได้ดีครับ ปัจจุบันผมเลยจับ 2 เครื่องมารวมเป็นเครื่องเดียวกัน เสียงที่ได้ดีมาก ๆ ครับ แอมป์ของ Williamson/Dynaco เป็นแอมป์ที่น่าสนใจมาก ๆ ครับ น้อง ๆ ที่ชอง PP amp ผมว่าควรหาโอกาสสร้างไว้ใช้ครับ เพราะวงจรทั้งสองถูกออกแบบโดยผู้รู้ และที่สำคัญอุปกรณ์หาง่าย สามารถปรับใช้ หรือประยุคต์ใช้ตัวอื่นได้ เป็นอย่างดี เฉพาะแอมป์ Williamson/Dynaco นัก diy ทั่วโลกยังพากันนำมา Modify กันอยู่เลยสำหรับแอมป์ 2 ค่ายนี้ ผมคิดว่าไม่มีจุดจบครับ พัฒนาได้ตลอดตราบใดที่ยังมีนัก diy เกิดขึ้นมารื่อย ๆ
